Thursday, October 1, 2009

શિરીષ (East Indian walnut [Albizia lebbeck])

ગુજરાતી ભાષામાં શિરીષ ના નામે ઓળખાતું આ વૃક્ષ અંગ્રેજીમાં East Indian walnut, frywood, Indian siris, koko, lebbek tree, raom tree, woman's tongue વગેરે નામોથી ઓળખાય છે. જ્યારે તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Albizia lebbeck છે.


આ વૃક્ષની શીંગો પાકી જાય ત્યારે શીંગોમાંથી સતત આવતા ખખડવાના અવાજને લીઘે અંગ્રેજી ભાષામાં woman's tongue નામ પડ્યું છે.
ભારતીય જ્યોતિષ શાસ્ત્રો પ્રમાણે આ વૃક્ષના પાનનો સ્નાનના પાણીમાં નાખીને ઉપયોગ કરવાથી જાતકનો શુક્ર ગ્રહ સુધરે છે. 
આ વૃક્ષની ઉંચાઇ વધીને ૩૦ મીટર સુધી જઇ શકે છે. ફાલવા માટેની જગ્યા વધારે મળે તો એ પોતાનો ઘેરાવો ૩૦ મીટર સુધી વધારી શકે છે પણ તે સંજોગોમાં તેની ઉંચાઇ ૨૫ મીટરથી વધતી જોવા મળતી નથી.
ફેલાવો: આ વૃક્ષ સામાન્યપણે ભારત, પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ, બર્મા, દક્ષીણ ચીન, ઊત્તર-પુર્વીય થાઇલેન્ડ, અને મલેશીયામાં જોવા મળે છે.
આ વૃક્ષના સારા પાસા નીચે પ્રમાણે છે.
  • મોટુ થયા પછી પાણીની અછત દરમ્યાન પણ જીવી શકે છે.
  • જમીનની ઘણાબધા વિતૃત પ્રકારની pH સહન કરી શકે છે.
  • જમીનની ખારાશ ને સહન કરી શકે છે.
  • રોગ ઓછા પ્રમાણમાં થાય છે.
 આ વૃક્ષની મર્યાદાઓ નીચે પ્રમાણે છે.
  • ચીકણી જમીન માફક નથી આવતી.
  • વૃક્ષ નાનું હોય ત્યારે અતિશય ઠંડી / હીમ પડે તો તે જીરવી શકતું નથી.
  • પાણી ભરાઈ રહેતું હોય તો તેવી જગ્યા માફક આવતી નથી.